اتانول یا اتیل الکل یکی از پرکاربردترین و رایج ترین ترکیبات شیمیایی اکسیژن دار آلی است و به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی که دارد در صنایع مختلف به عنوان حلال، آنتی باکتریال، ضد یخ، سوخت و همچنین به عنوان یک ماده اولیه در تولید بسیاری از مواد شیمیایی به کار میرود.
در سالهای اخیر استفاده از اتانول بدون آب در سوخت از رشد و تقاضای بالایی برخوردار بوده است. این ماده جایگزین مناسبی برای MTBE بوده و به عنوان ترکیب اکسیژنه سوخت میباشد[1].
تولید اتانول از فرایند تخمیر به حدود 3000 سال قبل از میلاد برمیگردد اما فرایند تقطیر و خالص سازی آن در قرون 10-14 میلادی ریشه دارد. در آن زمان استفاده از اتانول تقطیر شده در پزشکی و دارو بسیار شناخته تر از سایر کاربردهای آن بود. با این حال ماهیت فرایند تخمیر تا قرن 19 میلادی روشن نشده بود. در آن زمان با کشف و به کارگیری میکروسکوپ، سلولهای زنده مخمر در این فرایند آشکار شد. با این وجود 150 سال طول کشید تا ماهیت فرایند تخمیر و نقش مخمرها در تولید اتانول مشخص شود[2]. در قرن 19 میلادی دو تئوری برای فرایند تبدیل شکر به اتانول مطرح شد؛ تئوری فرایند زنده توسط لویی پاستور و تئوری فرایند فیزیکوشیمیایی توسط ادوارد بوخنر. لویی پاستور معتقد بود که فرایند تحمیر تویط سلولهای زنده انجام میشود در حالیکه بوخنر نشان داد که فرایند تخمیر به حضور سلول زنده مرتبط نیست و بوسیلهی موادی که بعداً انزیم نامیده شدند کاتالیست میشود. همانطور که در حال حاضر مشخص شده است آنزیمها مسئول فرایند تخمیر و تبدیل کربوهیدراتها به اتانول میباشند2.
[1] Lodgsdon JE (2004). “Ethanol”. In Howe-Grant M, Kirk RE, Othmer DF, Kroschwitz JI (eds.). Encyclopedia of chemical technology
[2] Kosaric N, Duvnjak Z, Farkas A, Sahm H, Bringer-Meyer S, Goebel O, Mayer D (2011). “Ethanol”. Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH.
